به نام پروردگار هنر و اندیشه

بیانیه رسمی انجمن تخصصی کودک و رسانه

به مناسبت سی و هفتمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان اصفهانسینمای کودک؛ از افتخارات دیروز تا بحران امروز، برای فردای ایران
در آستانه برگزاری سی و هفتمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان اصفهان، این رویداد معتبر و ریشه‌دار را نه فقط به عنوان یک جشن سینمایی، بلکه به مثابه فرصتی مغتنم برای طرح یک دغدغه ملی و به صدا درآوردن زنگ خطری جدی ارج می‌نهیم. انجمن تخصصی کودک و رسانه بر خود لازم می‌داند تا در این بزنگاه مهم، تحلیلی صریح از وضعیت کنونی سینمای کودک و نوجوان ایران ارائه کرده و نقشه راهی برای خروج از بحران فعلی پیشنهاد دهد.

چراغی که رو به خاموشی می‌رود

سینمای ایران در دهه‌های ۶۰ و ۷۰، با آثاری چون «بچه‌های آسمان»، «خانه دوست کجاست؟» و «رنگ خدا»، توانست روایتی انسانی، شاعرانه و عمیق از دنیای کودکان را نه تنها برای مخاطب داخلی، بلکه برای تمام جهان به تصویر بکشد. افتخاراتی همچون نامزدی اسکار و کسب جوایز معتبر از جشنواره‌های جهانی، گواه آن بود که سینمای کودک ایران، یک ظرفیت استراتژیک فرهنگی و هنری برای کشور است.اما امروز، با کمال تأسف، آن چراغ پرفروغ، کم‌نور و در آستانه خاموشی است. سکوتی نگران‌کننده بر فضای تولید حاکم شده و جای خالی آثار باکیفیت و متناسب با نیازهای نسل جدید، به وضوح احساس می‌شود. این رکود، یک افت مقطعی نیست، بلکه یک «بحران» ساختاری است که ریشه در چالش‌های زیر دارد:
سرمایه‌گریزی در بخش خصوصی: به دلیل نبود چشم‌انداز روشن برای بازگشت سرمایه و رقابت نابرابر با محصولات سرگرمی دیجیتال، ریسک سرمایه‌گذاری در این حوزه به شدت افزایش یافته است.

فقر قصه و خلاقیت: فیلمنامه‌های اصیل، جذاب و منطبق با جهان‌بینی کودکان امروز، به کالایی نایاب تبدیل شده‌اند.سیاست‌های ناکارآمد و فقدان راهبرد ملی: نبود یک سند جامع و پایدار برای حمایت از تولید، اکران و توزیع، این حوزه را به جزیره‌ای سرگردان در اقیانوس سیاست‌گذاری‌های فرهنگی بدل کرده است.

شکاف عمیق با مخاطب: غفلت از بازاریابی هوشمند و ناتوانی در برقراری ارتباط مؤثر با کودک و خانواده، باعث شده تا اندک تولیدات این حوزه نیز به درستی دیده نشوند.
این در حالی است که در مقیاس جهانی، سینمای کودک با تکیه بر خلاقیت و فناوری، به یکی از سودآورترین صنایع فرهنگی تبدیل شده و غول‌های رسانه‌ای مانند دیزنی، پیکسار و جیبلی، سالانه میلیاردها دلار درآمد از این بازار کسب می‌کنند. این آمار، بیش از هرچیز، یک پیام روشن دارد: بحران سینمای کودک در ایران، نه از نبود پتانسیل، که از سوءمدیریت و غفلت نشأت می‌گیرد.

نقشه راه احیا:

پیشنهادات عملیاتی برای یک اقدام ملی زمان تحلیل صرف و ابراز تأسف به پایان رسیده است. اکنون لحظه اقدام است. انجمن تخصصی کودک و رسانه، با باور به امکان احیای این گنجینه ملی، راهکارهای زیر را به عنوان یک منشور پیشنهادی به سیاست‌گذاران، سرمایه‌گذاران و هنرمندان تقدیم می‌کند:

ایجاد زیست‌بوم اقتصادی پایدار: تأسیس «صندوق مستقل حمایت از سینمای کودک و نوجوان» با مشارکت دولت و بخش خصوصی، و ارائه مشوق‌های مالیاتی هدفمند برای تضمین امنیت سرمایه‌گذاری و سودآوری.

تزریق خون تازه به شریان خلاقیت: سرمایه‌گذاری متمرکز بر آموزش و تربیت فیلمنامه‌نویسان و کارگردانان متخصص، و حمایت از مراکز پژوهشی برای شناخت دقیق نیازها و سلیقه نسل جدید.

بازسازی پل ارتباطی با مخاطب نسل نو: الزام سینماها به اختصاص سانس‌ها و سالن‌های ویژه، همکاری استراتژیک با پلتفرم‌های نمایش آنلاین، و بهره‌گیری از ظرفیت مدارس برای بازاریابی و معرفی هدفمند آثار.

گشودن پنجره‌ای به جهان: حمایت از تولیدات مشترک بین‌المللی به منظور تبادل دانش فنی، گسترش بازار و معرفی فرهنگ ایرانی به مخاطبان جهانی.

کلام آخر

سینمای کودک، نه یک انتخاب فانتزی، که یک ضرورت استراتژیک برای فردای ایران است. این سینما، ابزار قدرتمند پرورش تخیل، انتقال ارزش‌های فرهنگی و ساختن هویت نسل آینده‌ساز کشور است. غفلت از این حوزه، به منزله نادیده گرفتن آینده است.ما، اعضای انجمن تخصصی کودک و رسانه، از تمامی دلسوزان فرهنگ و هنر ایران، از مسئولان محترم در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بنیاد سینمایی فارابی گرفته تا تهیه‌کنندگان و هنرمندان گرامی، صمیمانه می‌خواهیم که جشنواره اصفهان را نقطه عطفی برای یک هم‌پیمانی ملی جهت احیای سینمای کودک قرار دهند. بیایید با یک عزم جدی و برنامه‌ریزی دقیق، چراغ این سینمای نجیب را دوباره برافروزیم.

سرمایه‌گذاری در سینمای کودک، سرمایه‌گذاری برای آینده ایران است.

با احترام

انجمن تخصصی کودک و رسانه

مهرماه ۱۴۰۴