• عنوان: بررسی «مقوله‌های تربیتی» در برنامه‌های کودک شبکه پنج سیما
• دانشجو: مجید حبیبی
• استاد راهنما: دکتر ماندانا صنیعی
• دانشگاه: آزاد اسلامی واحد تهران شرق
• مقطع: کارشناسی ارشد
• رشته: علوم ارتباطات اجتماعی
• تاریخ دفاع: ۱۳۹۰

چکیده:

کودکان، در سال‌های نخست زندگی خود این آمادگی را دارند تا مطالب بسیاری را درباره روش زندگی در جهان بیاموزند. تلویزیون منبعی است که یادگیری اجتماعی را امکان‌پذیر ساخته و از نهادهایی است که کارکرد آموزشی و تربیتی خانواده‌ها، تا حدی بدان منتقل‌شده است. با توجه به اهمیت دوران کودکی و نقش صداوسیما در تعلیم و تربیت، به‌ویژه تربیت اجتماعی، اهمیت موضوع حاضر روشن می‌شود.

این پژوهش با روش تحلیل محتوا انجام شد. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه و برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار spss استفاده شد. برای تعیین پایایی پژوهش، ضریب قابلیت اعتماد متغیرهای اصلی طرح، با استفاده از فرمول «ویلیام اسکات» محاسبه شد.

بیشترین میزان بروز رفتار اجتماعی مطلوب در برنامه «رنگین‌کمان» و بیشترین میزان بروز رفتار اجتماعی نامطلوب در برنامه «به من بگو چرا» بوده است.

بیشترین میزان بروز رفتارهای اجتماعی مطلوب، توسط مجری و بیشترین میزان بروز رفتارهای اجتماعی نامطلوب، توسط عروسک صورت گرفته است.

بیشترین شکل بروز رفتار عاطفی به‌صورت شادی و خوشحالی، خشم، ناراحتی، غم و اندوه و از طرف مجری بوده است.

بیشترین میزان بروز روش‌های افزایش رفتار توسط مجری و مشترک عروسک-مجری بوده است و بیشترین میزان بروز روش‌های کاهش رفتار، توسط مجری بوده است.

اغلب رفتارهای مطلـوب و نامطلوب بـه شکل کلامی بوده و بازمان بلند صورت گرفته‌اند.

از حیث نمایش رفتارهای مطلوب و نامطلوب، برنامه رنگین‌کمان از برنامه به من بگو چرا موفق‌تر عمل کرده است. به‌کارگیری روش‌های افزایش رفتار در برنامه‌ها، از نوع مثبت و سازنده، اما استفاده از روش‌های کاهش رفتار از نوع مخرب و منفی بوده است.

شکل به‌کارگیری رفتارها اغلب به‌صورت کلامی و با تأثیرگذاری پایین بوده‌اند؛ هرچند اغلب رفتارها ازنظر طول مدت، بلند بوده و تا حدی تأثیرگذاری را بیشتر کرده‌اند.