• عنوان پایان نامه: ایدئولوژی و شخصیت پردازی در دوبله کارتوهای کودکان : مطالعه تطبیقی شبکه پویا و جم جونیور
• نام دانشجو : خانم زهرا وکیلیان
• استاد راهنما: دکتر کتایون افضلی
• دانشگاه : شیخ بهائی اصفهان، دانشکده زبان های خارجی
• رشته : زبان انگلیسی
• تاریخ دفاع: شهریور ۹۴

Abstract

Audiovisual translation (AVT) is a challenging type of translation mainly because of its multimodal nature; in other words, when translating an audiovisual (AV) product, in addition to linguistic content, visual aspects of an image need to be taken into consideration. This study suggests a new line of research in the analysis of AV materials focusing on characterization. The aims of the current study were twofold: 1) investigating the traces of ideology in localization and adaptation strategies used by dubbers in the translation of cartoons, and 2) examining any changes in characterization resulting from applying localization and adaptation strategies. To this end, first, a corpus of fourteen episodes of the SpongeBob SquarePants series and two of their translations, i.e. GEM Junior and Pooya TVs’ translations were selected. Then, first, the strategies used by dubbers in translating cartoons based on Bastin’s (2005) adaptation model were discerned; next, to specify the reasons for which the strategies were applied, Chaume’s (2004) model of signifying codes was used. After that, based on the adaptation and localization strategies used by dubbers, the ideologies of the two cartoon channels and the ideology of Iran’s society regarding the concept of childhood were identified. Finally, any shifts in characters were specified and discussed. The findings revealed that while Transcription was the most frequently-used strategy in GEM Junior TV, Situational/cultural adequacy was the most frequent strategy used in Pooya TV. The findings indicated that Pooya TV’s translation was target-oriented, translating in a way that is more familiar and acceptable in target culture. However, GEM Junior TV’s translation was source-oriented resulted in creating a street talk language in some parts. Also, the findings of the study showed that in Pooya TV’s dubbed version, some characters were delineated to be less impolite and violent.

Key words: audiovisual translation- adaptation- localization- characterization-ideology

چکیده

ترجمه ی متون سمعی و بصری عمدتا به خاطر داشتن ماهیت چند وجهی، نوعی چالش برانگیز از ترجمه محسوب می شود. به عبارت دیگر، به هنگام ترجمه ی یک محصول سمعی و بصری، علاوه بر محتوای زبانی اثر، جوانب بصری تصویر نیز میبایست در نظر گرفته شوند. مطالعه ی پیش رو، با تمرکز بر شخصیت پردازی، حوزه جدیدی در تحقیقات مربوط به تجزیه و تحلی آثار سمعی و بصری ارائه می کند. دو هدف این مطالعه از این قرار بودند: ۱) وارسی ردپای ایده ئولوژی در استراتژی های انطباق و بومی سازی به کارگرفته شده توسط دوبلور ها در ترجمه ی کارتون ها، و ۲) پی بردن به هرگونه تغییر در شخصیت پردازی که حاصل اتخاذ استراتژی های انطباق و بومی سازی باشد. در این راستا، مجموعه ای از ۱۴ قسمت سریال باب اسفنجی شلوار مکعبی و ۲ ترجمه ی آن یعنی ترجمه های شبکه های پویا و جم جونیور برای بررسی انتخاب شدند. سپس، در ابتدا استراتژی های به کاررفته در ترجمه ی کارتون ها براساس مدل انطباق باستین (۲۰۰۵) مشخص شدند. پس از آن، به منظور تشخیص دلایل به کارگیری هر استراتژی، از مدل کدهای دلالت کننده ی چام (۲۰۰۴) استفاده شد. در گام بعدی،‌ بر اساس استراتژی های انطباق و بومی سازی اتخاذ شده توسط دوبلور ها، ایده ئولوژی دو شبکه و ایده ئولوژی جامعه ی ایران در رابطه با مفهوم کودکی معین گردید. در نهایت، هرگونه تغییر در شخصیت پردازی مشخص و به بحث گذاشته شد. یافته های این مطالعه نشان داد، در حالی که “رونویسی” پربسامد تریناستراتژی به کار رفته در شبکه ی جم جونیور بود، در شبکه ی پویا استراتژی” شایستگی فرهنگی/موقعیتی” بیشترین فراوانی را داشت. مطابق یافته های تحقیق، ترجمه ی شبکه ی پویا مقصد محور و به نحوی که متن ترجمه، آشنا تر و پذیرفته تر در فرهنگ مقصد باشد بوده است. این در حالی است که ترجمه ی شبکه ی جم جونیورمبدا محور بوده که باعث به وجود آمدن نوعی زبان خیابانی در برخی قسمت ها شده است. هم چنین یافته ها مبنی براین است که برخی شخصیت ها در شبکه ی پویا، به صورتی کم تر خشن و بی ادب نشان داده شده اند.

کلمات کلیدی: ترجمه ی متون سعمی بصری- انطباق- بومی سازی- شخصیت پردازی- ایده ئولوژی