مصاحبه با پژوهشگر ادبیات حوزه کودک خانم دکتر برنا کاراگوزاوغلو از کشور ترکیه
با سلام و احترام خدمت شما
لطفا برای ما بگویید چه شد که به سمت ادبیات کودک آمدید ؟آشنایی شما در مورد جناب آقای میرکیانی و تحقیق از ایشان که در نهایت به چاپ کتاب زندگی نامه ی ایشان انجامید چطور آغاز شد ؟
من تحصیلاتم در رشته ی کارشناسی ادبیات فارسی را در ترکیه گذراندم . آن روزهای دانشجویی خوب گذشت .در همان روزها کتابی از آقای دکتر میرکیانی به دستم رسید و من مطالعه کردم . اما پس از پایان لیسانس مشغله هایم زیاد شد . فارسی را دوست داشتم اما در ترکیه برای رشته ی من فرصت شغلی کم بود .بنابراین شغلی غیر از رشته ام انتخاب کردم . روزها گذشت . و من احساس کردم دوباره دوست دارم در مورد ادبیات فارسی تحقیق کنم . مخصوصا وقتی دیدم در دانشگاههای کشورهای دیگر هم این رشته هست تصمیم گرفتم این زبان را بهتر و کامل تر بیاموزم و صحبت کنم . دوست داشتم در ایران کلاسی باشد که من از آن بهره ببرم و زبان فارسی را بیشتر و کاربردی تر فرا گیرم .
خداوند به من از آنچه می خواستم بیشتر داد . چون من در دانشگاه تهران برای کارشناسی ارشد پذیرفته شده بودم .
تحصیل در دانشگاه تهران در مقطع کارشناسی ارشد و پس از آن دکترا زمینه را برای تحقیق بیشتر در مورد زبان و ادبیات فارسی مهیا کرد . کتاب های بسیاری می خواندم . بعد از ده سال دوباره کتاب آقای دکتر میر کیانی را مطالعه کردم .خودم فرزندی داشتم . کلیله و دمنه را برایش می خواندم و من و او لذت می بردیم . کم کم با توجه به این که برای فرزندم از ادبیات کودک بهره می بردم پژوهش و تحقیقم هم به سمت آن کشیده شد .
در همین احوال از طریق آثار زیبا ی. جناب آقای میر کیانی با ایشان آشنا شدم . ایشان در ادبیات کودک بسیار کار کرده بودند و به نظرم زندگی شان را وقف همین ادبیات کودککردند . تصمیم گرفتم در مورد ایشان و زندگی شان تحقیق کنم . من با خانواده ی ایشان نیز در ارتباط بودم . آرامش خانواده ی آنها ذهن مرا هم آرام می کرد . همسری خوب داشتند که احساس می کنم یکی از دلایل موفق آقای دکتر میرکیانی همسر خوب و همراه ایشان هستند .
این گونه بود که با ادبیات کودک و جناب آقای دکتر میر کیانی آشنا شدم .
شما کتاب دیگری هم در همین زمینه ی ادبیات کودک ایران دارید در مورد آن توضیح دهید .
بله کتاب نویسندگان ادبیات کودکان و نوجوانان ایران . من در این کتاب اطلاعاتی را در مورد نویسندگان ادبیات کودک در ایران گردآوری کردم .
اما چون در مورد جناب آقای میرکیانی بسیار تحقیق کرده بودم و حتی مانند عضوی از خانواده شان شده بودم به طور کلی فراموش کردم که نام ایشان را در این کتاب بیاورم . البته در چاپ های بعدی حتما می نویسم .
به غیر از این کتاب ها ، ترجمه های دیگری هم داشته ام .
از نظر شما وجه تشابه ادبیات فارسی و ترکی در چیست ؟
ترکیه و ایران هم از لحاظ فرهنگی و هم ادبی بسیار به هم شبیه است . مثلا ضرب المثل های فارسی بسیارشان شبیه به مثل های ترکی است .
کتاب های ادبیات فارسی به زبان های دیگر ترجمه شده است پس خیلی بهتر است ما که تشابه فرهنگی و ادبی هم داریم به زبان ترکی هم ترجمه کنیم .
من در آینده مقاله ای هم در مورد تشابه مثل های فارسی با ترکی می نویسم . در این مقاله هم آثار آقای میرکیانی برای من کافی است . مانند قصه ی ما مثل شد ، قصه ی ما همین بود و …
لطفا از کتاب های دیگری که از نویسندگان ما مطالعه کردید چند نمونه را بیان کنید .
کتاب آقای صمد بهرنگی که مطالعه می کردم و برای فرزندم هم می خواندم .
همچنین کتاب های آقای هوشنگ مرادی که به زبان ترکی هم ترجمه شده است . کتاب های ایشان هم خوب است اما احساس می کنم برای لهجه ی خاصی این کتاب ها نوشته شده است .
من و فرزندم با کتاب های جناب آقای دکتر میرکیانی بیشتر ارتباط برقرار کردیم. وقتی کتاب های ایشان به زبان های دیگر ترجمه شده است چه بهتر که به زبان ترکی هم ترجمه شود . چرا که فرهنگ ترکیه وایران خیلی شبیه هم است .
آثار کودک نویسندگان مسلمان چه تفاوتی با آثار نویسندگان اروپایی داره؟
آثار کودکنویسندگان مسلمان در حالی که زیباست مسایلی مانند بداخلاقی ، دروغ ، فریبکاری و صفات بد را نکوهش می کند و یک سری مسایل خوب مانند وطن ، صداقت و ….را آموزش می دهد .
به طور کلی در آثار نویسندگان مسلمان در حالی که برای شخصیت و آزادی کودکان هم ارزش قائل است ، به یک سری مسایل تربیتی هم پرداخته می شود و بچه ها را به صورت یک شهرورند خوب بار می آورد در حالی که در کتاب های نویسندگان غرب بیشتر خیال پردازی هست ، به کودکان آزادی بدون محدودیت می دهد . هیچ نهایتی برای آزادی آن ها نیست .
به نظر من کودکی که اکنون در حال پرورش است هم باید برای شخصیت و آزادی او ارزش قائل شویم ولی حدی برای آن قائل شویم و همچنین یک سری مسائل پرورشی را هم در نظر بگیریم .
یک سری مسائل و ارزش ها هست که یا به دلیل ترس از خدا یا احترام به قوانین و یا….باید رعایت شود و این ها همان فرهنگ است ، که به این مسائل در کتاب های نویسندگان غرب
پرداخته نمی شود .
من بیشتر دوست دارم کتاب های نویسندگان مسلمان را مطالعه کنم تا کتاب های نویسندگان غرب .
آیا فقط ویژگی های ادبی کتاب های آقای میرکیانی برای شما زیبا بود یا ویژگی های فردی ایشان را هم در نظر داشتید ؟
من کتاب های ایشان را خیلی دوست داشتم تمام ویژگی هایش را . وقتی تصمیم گرفتم با نویسنده ی کتاب آشنا شوم و در مورد ایشان هم تحقیق کنم به این نتیجه رسیدم کهویژگی های شخصیتی خوبی هم دارند . هم خودشان و هم خانواده شان که در نوشته هایشان تاثیر داشته است از جمله آرامش .
ایشان عضوی از خانواده ی ما شده اند اسم خودشان ، همسرشان و دخترشان همیشه در خانه ی ما هست . همان طور که من را مانند عضوی از خانواده ی خود پذیرفتند و توانستم کتابم را به پایان برسانم .
حرف هایشان را هم می پسندیدم .
آقای دکتر میرکیانی می گفتند ذهن بچه ها در حال پرورش است باید ذهن آنها را از مطالب ، واژه ها و خوب تر ها پر کرد . باید با واژه ها ذهن آن ها را پرورش داد .
ایشان نمونه هایی از کارهایشان که انیمیشن شده بود را به من نشان دادند .احساس می کنم از کارهای خودشان راضی بودند .
خوشحال شدیم از آشنایی با شما و از شما متشکریم که وقتتان را در اختیار ما گذاشتید.
من هم بسیار خوشحال شدم . تا الان هر کاری انجام دادم با صمیمیت بوده و به بعد هم همین طور است . چون به نظر من صمیمیت داستن در کارها خیلی مهم است .انشاالله بتوانم شما و همکاران دیگرتان که برای کودک فعالیت می کنند را ملاقات کنم .
پیغام شما