عنوان: بررسی نحوه ارائه مفاهیم دینی در برنامه عموپورنگ
دانشجو:مرجان سادات حسین الفاطمی
استاد راهنما: دکتر ناصر باهنر
مقطع: کارشناسی ارشد
دانشگاه: موسسه آموزش عالی سوره
تاریخ دفاع: ۱۳۸۹
قرار گرفتن کودکان امروز در دنیای بی‌کران اطلاعات و ارتباطات و روبه‌رو شدنشان با رسانه‌های گوناگون که هریک به نحوی با عناصر مختلف بصری، جلوه‌های ویژه و جنبه‌های مختلف سرگرمی، به انتخاب‌هایی دسته اول در زندگی بسیاری از آن‌ها تبدیل‌شده‌اند بسیاری از کارشناسان امور مذهبی را به این فکر انداخته است که به دنبال استفاده از رسانه‌ها بخصوص تلویزیون، برای امر آموزش و انتقال بسیاری از مفاهیم مذهبی به کودکان باشند. اما متأسفانه به دلیل ناآشنایی‌شان با مقوله کودک و رشد و توانایی‌های او در درک مسائل مذهبی، ویژگی‌های آموزشی تلویزیون و رابطه دین با تلویزیون، معمولاً ناموفق عمل می‌کنند و به‌جای علاقه‌مند کردن کودکان، موجب خستگی و دل‌زدگی آن‌ها نسبت به دین می‌شوند. فارغ از این‌که برای وارد شدن به عرصه آموزش دین از طریق تلویزیون، پیش از هر چیز، توجه به اصول اساسی ضروری به نظر می‌رسد.
این تحقیق، ابتدا با بررسی نظری مه رابطه دین و رسانه، کودک و دین و درنهایت کودک و تلویزیون، به اصولی برای آموزش مناسب مسائل مذهبی از تلویزیون می‌پردازد و سپس با ارزیابی شکل و محتوای ارائه هریک از معارف اسلامی در برنامه عموپورنگ؛ پربیننده‌ترین برنامه کودک صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران و یافتن نقاط قوت و ضعف آن در انتقال مفاهیم مذهب بر اساس اصول یادشده، سعی دارد به نکاتی مطلوب در آموزش دین در سیمای جمهوری اسلامی ایران دست پیدا کند
روش تحقیق در این پژوهش، تحلیل محتواست و جامعه آماری آن، برنامه یک‌ماهه عمو پورنگ در ماه رمضان سال ۱۳۸۸ است که هفت قسمت از آن به‌صورت یک هفته آماری، به‌عنوان نمونه انتخاب‌شده و همچنین واحد تحلیل در این تحقیق، جمله در نظر گرفته‌شده است.
تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که در برنامه عمو پورنگ، از میان معارف اسلامی، بیشترین تأکید بر معارف اخلاقی بوده است و احکام و مراسم عملی و معارف اعتقادی در مراتب بعدی توجه قرارگرفته‌اند. همچنین این برنامه در هیچ بخشی به معارف تاریخی و اجتماعی که بر اساس اصول آموزش معارف دینی به کودکان ازجمله معارف مطلوب برای آموزش‌اند، نپرداخته است.
بیشترین مفاهیم مذهبی ارائه‌شده در این برنامه، از نوع محسوسات و امور عینی‌اند و تنها ۲ درصد کل جملات، حالتی انتزاعی و استدلالی دارند که از این میان، برای ۱۷ درصدشان هیچ رفع ابهامی صورت نگرفته است.
در این برنامه حجم بالایی از مفاهیم به‌صورت غیرمستقیم و با لحن طنز و شوخی در قالب آیتم‌های نمایش، میزگرد طنز، شعر و نماهنگ منتقل‌شده‌اند و استفاده از بیان مستقیم، اندرزگونه و لحنی جدی در قالب صحبت مستقیم عموپورنگ و مصاحبه، حجمی اندک را به خود اختصاص داده‌اند.