بیوگرافی استاد افشین علا

افشین علا (زادهٔ چهار فروردین ۱۳۴۸ خورشیدی) شاعر و نویسنده ایرانی است. وی خود را شاعری سیاسی و اجتماعی می‌داند.

ایشان دارای مدرک تحصیلی لیسانس علوم سیاسی از دانشگاه تهران و  دارنده نشان درجه یک هنر از وزارت فرهنگ و ارشاد معادل دکترا هستند.

زندگی‌نامه

استاد در چهارم فروردین ۱۳۴۸ در شهرستان نور به دنیا آمد. دیپلم فرهنگ و ادب را در سال ۱۳۶۶ خورشیدی در همین شهر کسب کرد و در همین سال وارد دانشکدهٔ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران شد. هم‌زمان با تحصیل با مجلاتِ کیهان بچه‌ها و سروش نوجوان همکاری می‌کرد. بعد از تحصیل نیز، ادبیات کودک و کار در مطبوعات را برگزید. در راه‌اندازیِ روزنامه آفتابگردان (اولین روزنامه کودکان ایران) با فریدون عموزاده خلیلی شرکت فعال داشت.[نیازمند منبع] سر دبیری برنامه‌های کودک، خردسال، نوجوان و شب بخیر کوچولو در رادیو، سر دبیری نشریات گنبد کبود، صدف و دوست، ریاست فرهنگسرای کودک و مدیریت در شبکه فرهنگ رادیو از جمله سوابق اوست. وی تا سال ۱۳۹۴ عضو هیئت مدیره انجمن شاعران ایران بود .

🌹لطفا بفرمایید از گذشته تا اکنون در چه زمینه ای از ادبیات کودک بیشتر فعالیت داشته اید ؟

برای گروه سنی خردسال ، کودک‌و‌نوجوان .

🌹مولفه های شما برای یک کار ادبی کودک چیست ؟

باید توجه کنیم شعر کودک قبل از آنکه ” کودکانه” باشد، “شعر” است. پس باید در تعریف شعر کودک به تمام معیارهایی که در تعریف شعر به مفهوم عام آن وجود دارد، پایبند باشیم.
بدیهی است کودکانگی هم ویژگی اصلی اما دوم در تعریف شعر کودک است.بنابراین شاعر کودک باید بر هردو حیطه اشراف داشته باشد.

🌹از نظر شما یک ترانه ی کودک‌ خوب برای رسانه باید چه مولف هایی داشته باشد ؟ 

در ترانه کودک، این اختیار را داریم که از مولفه های تکنیکی و حرفه ای شعر، به نفع آموزه های ضروری یا ابزارهای فانتزی در کلام و معنا عدول کنیم. اما این عدول نباید به قیمت سستی زبان و سخافت مضمون تمام شود. ضمن اینکه موسیقی ترانه هم باید حساب شده و حرفه ای باشد و در ترکیب سازها و تنظیم ملودی ها، اصالت داشتن فرم موسیقی را از یاد نبریم. امروزه متاسفانه هم در مهدهای کودک و هم در نهادهای رسمی متولی امور کودکان با شیوع موسیقی نازل و پدیده نابرازنده سینتی سایزر مواجهیم که باید برای این معضل چاره ای اندیشیده شود.

🌹آیا برنامه های کودک‌ما خصوصیات لازم برای اثر بخش و زیبا بودن برای کودکان را دارند یا خیر ؟

دروغ چرا؟ مدتهاست برنامه های کودک را در رسانه دنبال نمیکنم. ولی با مشاهده همان برنامه هایی که جسته و گریخته می بینم، فکر نمی کنم در جایگاه مناسبی قرار داشته باشیم.
برنامه سازی مناسب برای مخاطبان خردسال کودک و نوجوان، مستلزم حضور کارشناسان و هنرمندان خبره این حوزه، و ارتباط تنگاتنگ آنان با تهیه کنندگان و سردبیران و مجریان و سایر عوامل اجرایی است. در حال حاضر چنین حضوری مشاهده نمی شود.

🌹مهم‌ترین خصوصیت در کارهای ویژه کودک‌ چیست ؟

مهم ترین ویژگی یک کار کودک ماندگار و اثرگذار، هم افق بودن زاویه نگاه سازندگان با زاویه نگاه مخاطب است. یعنی ما باید قدمان را با قد کودک هم اندازه کنیم تا درست از زاویه دید آنها به پیرامون خود بنگریم. البته این به معنی داشتن نگاه و رفتار بچگانه نیست. ما می توانیم مضامین و پیام های مهندسی شده خودمان را به بچه ها ارائه دهیم، ولی با نگاه و از جنسی کودکانه که با دنیای ذهنی و زبانی آنها فرسنگها فاصله نداشته باشد.

🌹آیا شما به عنوان یک متخصص در ادبیات کودک از برنامه های ویژه ی کودک‌در صدا و سیما رضایت دارید ؟

تولیدات صدا در مقایسه با سیما از استانداردهای بالاتری برخوردار است.مثلا برنامه سلام کوچولو به دلیل تهیه کنندگی و اجرای ماهرانه خانم وکیلی همچنان از برنامه های قوی و جذاب کودکانه است. همین طور شب بخیرکوچولو به دلیل اجرای خوب خانم نشیبا.

🌹پیشنهاد شما برای بهتر شدن برنامه های کودک‌ چیست ؟

با واقعیت های موجود فعلی، که فاصله بسیاری با کار مطلوب دارد، نمی توانم پیشنهادهای جزئی در بخش های مختلف داشته باشم! بلکه تنها می توانم از مسئولان امر بخواهم لااقل برای مخاطب کودک و نوجوان به فکر یک تحول جدی باشند. باید خبره ترین هنرمندان و صاحبنظران را جذب کرد و در کنار آن به فکر آموزش جدی عوامل برنامه ساز بود.
صدالبته تحقق این امر با وضعیت فعلی بودجه ها امکان پذیر نیست. ولی مدیران محترم باید بدانند کار رسانه ای حرفه ای برای کودک، از اهم واجبات در کار رسانه است و باید برای آن هزینه کرد.

متشکرم از وقتی که برای ما قرار دادید . پیروز و سربلند باشید .

مصاحبه شونده : افشین علا

مصاحبه کننده : لیلا طبسی