• عنوان: مطالعه انتقادی سبک‌های روایتگری و نشانه شناسانه پویانمایی شکرستان
• دانشجو: عاطفه رضوان پور
• استاد راهنما: دکتر مهدی منتظر قائم
• دانشگاه: پیام نور
• مقطع: کارشناسی ارشد
• رشته: مدیریت رسانه
• تاریخ دفاع: مهر ۱۳۹۳

چکیده:

این تحقیق بر آن است با رویکرد مطالعات فرهنگی، روند بازنمایی زندگی روزمره ایرانی را در پویانمایی شکرستان مطالعه کند. ازآنجاکه زندگی روزمره مفهومی وسیع است، در این پایان‌نامه بر روی نحوه‌ی بازنمایی زندگی سنتی و مدرن تأکید شده است. چارچوب نظری در این تحقیق، نظریه بازنمایی برساختگرا (بر مبنای نظریات استوارت هال) و روش‌شناسی تحقیق، نشانه‌شناسی است. در گام نخست و برای دستیابی به ساختار کلی شکرستان، این انیمیشن را به‌عنوان یک نظام نشانه‌ای در نظر گرفته و از کل ۱۰۸ قسمت آن، ۹۰ قسمت را به روش نشانه‌شناسی سه سطحی بارت مطالعه کردیم. ظی این بخش از تحقیق، بروی عناصری از زندگی روزمره مانند اشیاء، مشاغل، سازه‌های شهری و… تأکید و تلاش کردیم تا با رمزگشایی از این عناصر از رهگذر دوگانه‌هایی مانند فقیر_ثروتمند، لیموزین_وانت، جوان روستایی_جوان شهری و… به معانی مرجح سازندگان دست پیدا کنیم. در بخش تحلیل روایت، ابتدا ۱۶ قسمت از ۱۰۸ قسمت شکرستان به روش هدفمند انتخاب و با استفاده از تحلیل روایت بارت، نشانه‌شناسی سه سطحی فیسک و هارتلی و تحلیل سازه (سلی و کاودری) به‌تفصیل مطالعه گردید. اما چون گنجاندن تمام ۱۶ قسمت در پایان‌نامه حجم زیادی از آن را اشغال می‌کرد، فقط ۴ قسمت و ۱۷ سکانس به‌تفصیل در پایان‌نامه گنجانده و به مابقی قسمت‌ها، اشاره‌ای کوتاه شد. نتیجه بررسی‌ها نشان می‌دهد، ازنظر سازندگان شکرستان (حداقل در مواردی که مطالعه شده است)، مدرنیته پدیده‌ای است که موجب از هم پاشیدن خانواده، تعارض نسلی، ترویج مدل‌های مبتذل، از بین رفتن تعهد کاری و فاصله گرفتن فرزندان از والدین شده است. در قسمت‌هایی که مطالعه شدند، خانواده‌های ثروتمند، خانواده‌هایی مدرن به همراه خصلت‌های منفی و خانواده‌های فقر، خانواده‌هایی سنتی با خصلت‌های مثبت بازنمایی شده‌اند. کلیشه سازی جنسیتی در لایه‌های زیرین معنا احساس می‌شود. از میان انتقادهایی که به این شکل از بازنمایی مطرح است، می‌توان به نگاه جهت‌دار سازندگان در بازنمایی سنت و مدرنیته اشاره کرد. به نظر می‌رسد، این شکل از بازنمایی بیشتر از آنکه در جهت کم کردن شکاف نسلی حرکت کند، در جهت افزایش آن قدم برمی‌دارد.