سمینار علمی آموزشی ماموریت رسانه در پاسخ به نورسیدگان با حضور پژوهشگران ارشد، استادان دانشگاه، مدیران شبکه های کودک رسانه ملی و جمعی از تهیه کنندگان برنامه های کودک و نوجوان سیما برگزار شد.

به گزارش خبرنگار انجمن تخصصی کودک و رسانه، این سمینار با سخنرانی استادان: خانم دکتر اسماء خوئینی ها پژوهشگر ارشد و جامعه شناس، خانم دکتر فرزانه میر شاه ولایتی استادیار و عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و آقای دکتر فرهاد نظری زاده استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه مالک اشتر، دوشنبه ۱۸ تیر ماه مصادف با روز ملی ادبیات کودک و نوجوان برگزار شد.

آقای دکتر فرهاد نظری زاده در این سمینار ضمن تبیین و توضیح دانش آینده پژوهی و کاربرد آن در عرصه های مختلف تاکید کرد: جهان کنونی در مقایسه با گذشته غیر قابل پیش بینی تر و متغییرتر است.

استادیار دانشگاه مالک اشتر با اشاره به اینکه ابهامات بسیاری در مورد آینده وجود دارد، گفت: این ویژگی بی ثباتی و غیر قابل پیش بینی بودن موضوعی رو به افزایش است.

استادیار دانشگاه مالک اشتر با اشاره به این موضوع که هر چه پیش می رویم، نگاه به آینده علمی تر می شود، افزود، از جنگ جهانی دوم به بعد علمی تر از گذشته به آینده نگاه شد و در نسل جدید نیز این نگاه علم گرایانه تر شده است.

استادیار دانشگاه مالک اشتر در خصوص رسانه ها در آینده هم تصریح کرد: جریان به شکلی است که هر چه پیش می رویم فناوری دیجیتال و مهارت های عمومی افزایش می یابد و هر کسی قادر خواهد بود تولید محتوا نماید. دکتر نظری زاده در جای دیگری از سخنانش به تاثیرپذیر بودن روندها اشاره کرد و گفت: روندها ممکن است تحت تاثیر یک سری حوادث و رویدادها دگرگون شود مثل همه گیری کرونا که روند جامعه را به کلی تحت تاثیر قرار داد. در کنار روندها و رویدادها، عنصر دیگری که به آینده ما شکل می دهد و مسیر را مشخص می نماید، اهداف و ایده های ماست.

در این رابطه، استادیار دانشگاه مالک اشتر افزود در جایی از پروسه ی برنامه ریزی و شکل دادن آینده دچارمشکل می شویم که عوامل مختلف،اعم از پیشران ها، تصاویر، چشم اندازها و اقدامات عملی ما جهت های متفاوتی از هم داشته باشند و البته این عوامل اغلب اوقات نه تنها با هم همسونیستند بلکه با هم تعارض و زاویه نیز دارند.

به گفته ی وی براساس مطالعات آینده پژوهی ، دهه آینده پرچالش تر از اکنون خواهد بود، مطالبات فزاینده جامعه و ناتوانی دولت ها در همه ی کشورها برای پاسخگویی به این نیازها وجود دارد، شکاف میان فقیر و غنی بیشتر، همچنین دنیای آینده پرمناقشه تر می شود، فناوری ها پیشرفت بیشتری می کند و سایه جنگ و فقر بر جهان حاکم خواهد شد.

در ادامه، خانم دکتر اسماء خوئینی‌ها موضوع بحث را به سوی روندهایی بردند که رسانه و البته رسانه کودک را تحت تاثیر قرار می دهد.

وی گفت: روندهای آینده موثر بر رسانه بخصوص در حوزه کودک شامل: پیشرفت های فناوری، آموزش و اشتغال، تغییرات جمعیتی نسل زد نسل ایگرگ نسل آلفا مهاجرتها ارزشها روندهایی هستند.

این پژوهشگر ارشد اضافه کرد: به دلیل افزایش مهاجرت در آینده، ما با جهانی شدن تجربه کودکی مواجه خواهیم بود یعنی کودک درون یک مرز یا فرهنگ متفاوت از سایرین کمتر معنا خواهد داشت به این ترتیب برنامه ساز کودک باید تنوع های زبانی آئینی و دینی را بیش از قبل مورد ملاحظه قرار دهد.

به گفته ی دکتر خوئینی ها، کند شدن نرخ جمعیت با توجه به کاهش نرخ باروری، براساس برآوردها در سال ۲۰۵۰ نرخ جمعیت به ۹٫۷ میلیارد نفر جمعیت در زمین زندگی خواهند کرد که ۷۸% این جمعیت در کشورهای کمتر توسعه یاقته و تنها ۱۳% درصد در کشورهای توسعه یافته هستند.

وی ادامه داد: در سال های پیش رو امید به زندگی افزایش می یابد و به این ترتیب انتظار می رود در آینده فقط ۱۸ درصد از جمعیت جهانی امید به زندگی کمتر از ۷۰ سال داشته باشند.

این پژوهشگر ارشد تصریح کرد: در آینده با توجه به روند کاهش جمعیت، با کاهش کارگر ماهر مواجه خواهیم بود بنابراین هر چه روی آموزش سرمایه گذاری نمائیم، در آینده موفق تر خواهیم بود.

دکتر خوئینی ها همچنین گفت: در آینده هوش مصنوعی و کوآنتوم و اتصال دیجیتال اقصی نقاط دنیا را بهم خواهد پیوست و هر کشوری بیشتر به این دو مقوله مسلط باشد و از آن بیشتر استفاده نماید، موفق تر خواهد بود که البته باید با بهره گیری از مدل های نوآوری تجاری، به سلیقه و نیاز مخاطب رسانه توجه لازم مبذول داشت.

خانم دکتر فرزانه میرشاه ولایتی نیز با اشاره به ماموریت رسانه اعم از: نقش‌آفرینی در حوزه سیاسی، تبلیغات، اطلاع‌رسانی، توسعه آموزش و پرورش، توسعه فرهنگی، نقش آفرینی در عرصه ورزش و حفظ محیط زیست و توسعه سلامت و بهداشت؛ تاکید کرد: براساس آمار با ظهور و بروز اینترنت، رسانه های اجتماعی و دیگر دستگاه ها و پلتفرم ها نگاه به تلویزیون در کودک و نوجوانان کاهش چشمگیری داشته است.

استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی افزود: باتوجه روند کاهشی افزایش جمعیت رواج تک فرزندآوری افزایش یافته، حساسیت خانواده ها نسبت به فرزندان افزایش می یابد و در نسل کنونی کودکان که به اصطلاح به آن نسل دونه برفی گفته می شود، به والدین در اصطلاح پدر مادر هلکوپتری اطلاق می شود چرا که نیاز فرزند را بلافاصله برطرف می نمایند.

وی در تبیین تفاوت های مهم موجود بین نسل های کودک و نوجوان، گفت خوشبینی در نسل زد کم و در نسل آلفا بیشتر است. نسل آلفا به عدالت برابری و همکاری علاقمندند. نسل آلفا بر خلاف نسل زد به تکنولوژی اعتماد دارند.

دکتر میرشاه ولایتی افزود : اولویت ها در نسل آلفا به ترتیب: خانواده، دوستان، شاد بودن، سلامت، و آموزش است به همین دلیل ایجاب می نماید پلتفرم هایی تهیه شود که متناسب با اولویت ها و علائق نسل آینده باشد. برای نسل آلفا شادی اهمیت دارد و این نسل از برنامه های ماهواره ای اغلب رقص و موسیقی های شاد را ترجیح می دهد.

به گفته ی وی براساس همین ویژگی ها یکی از مهمترین جاهایی که آمریکایی ها در رسانه هدف قرار دادند، کودک است، با این توصیف بنظر میرسد آینده پژوهی به عنوان یک دانش مضاف، می تواند برای شفاف تر کردن موضوع به مدیران تهیه کنندگان و دست اندکاران رسانه کمک نماید.

دکتر فرهاد نظری زاده در پایان افزود: آنچه که ما را وصل می کند به موضوع کودک، رسانه و برنامه سازی برای کودک، بحران هویت است که جنبه های مختلفی از قبلی فرهنگی اجتماعی و…. دارد. وی تاکید کرد: دانش آینده پژوهی علم پیش بینی نیست اما به ما کمک می کند هوشمندانه تر با وقایع آینده مواجه شویم.

سیمنار علمی آموزشی “ماموریت رسانه در پاسخ به نورسیدگان” دوشنبه ۱۸ تیر ماه به دبیری خانم فروغ موسی خانی، رئیس کمیسیون آموزش انجمن تخصصی کودک و رسانه در مرکز پویانمایی صبا برگزار شد.

خبرنگار انجمن تخصصی کودک و رسانه: بهشته نظری زاده