بررسی ترس کودکان از تاریکی با دستمایه پویانمایی
در این مطلب به معرفی پویانمایی بلند «اوراین و تاریکی» پرداخته شده است که براساس کتابی با موضوع ترس از تاریکی در کودکان، ساخته شده است.
به گزارش انجمن تخصصی کودک و رسانه به نقل از خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، انیمیشن بلند «Orion and the Dark» با عنوان فارسی «اوراین و تاریکی» بر اساس کتاب کودکِ مصور سادهای از اِما یارلت ساخته شده است که انتشارات مهرسا (واحد کودک و نوجوان انتشارات مهروماه) این کتاب را با موضوع ترس از تاریکی و با عنوان «ویکی و تاریکی» با ترجمه سمیه حیدری در بازار کتاب کودک و نوجوان ایران منتشر کرده است.
پویانمایی ماجراجویی، فانتزی، خانوادگی و کمدی «اوراین و تاریکی» به کارگردانی شان چارماتز، محصول سال ۲۰۲۴ کشورهای آمریکا و فرانسه است. این انیمیشن در مورد کودک دبستانی و بسیار خجالتی به نام اوراین است؛ کودکی که تقریباً از همهچیز میترسد و ذهن نگران و مضطرب او باعث میشود از هیچچیز لذت نبرد و مدام فکر کند که قرار است اتفاق بدی برایش بیفتد. این اثر که محصول جدید کمپانی دِریم وُرکس است، سعی دارد غلبه بر ترس را به کودکان یاد دهد.
داستان انیمیشن به این صورت است که اوراین از چیزهای مختلفی میترسد؛ مثلاً حرفزدن با همکلاسیهایش، قلدری دیگر دانشآموزان مدرسه، سیفون توالت، زنبور، ارتفاع، سگ و امواج تلفن؛ اما بزرگترین ترس او، ترس از تاریکی است. اوراین هر زمان که میخواهد بخوابد به نور نیاز دارد و از چراغهای زیادی برای روشن نگه داشتن اتاقش استفاده میکند.
روز دوشنبه، قرار است اوراین و بقیه همکلاسیهایش به یک اردو بروند. استرس ناشی از این اردو، باعث شده است اوراین تصمیم بگیرد تا به اردو نرود؛ اما در شب پیش از روز موعود، همهچیز تغییر میکند. پس از اینکه والدینش سعی میکنند او را متقاعد کنند که همه چیزها هم ترسناک نیستند و با وجود آنها همهچیز امن و امان است، او ناچار میشود که به تنهایی بخوابد؛ ولی چراغخواب و چراغقوه اوراین ناگهان خاموش میشوند و یک موجود بزرگ، غولپیکر و سیاه، شروع به حرفزدن با او میکند!
او تاریکی است؛ همان موجودی که تاریکی را روی کره زمین میگستراند. همان چیزی که اوراینکوچولو بیش از همهچیز از آن میترسد. با وجود ترس شدیدی که اوراین به او نشان میدهد، تاریکی سعی میکند با او دوستانه رفتار کند و اوراین را با خود همراه کند. تاریکی به اوراین پیشنهاد میدهد یک شب را با او همراه شود تا در یک سفر شبانه ماجراجویانه و جادویی به اوراین بفهماند که تاریکی و شب برخلاف نظر بعضیها، زیباست و اصلاً هم ترسناک نیست. این شخصیت که الگویی از مهربانی، همراهی و حمایتگری را برای کودکان بازنمایی میکند، سعی دارد به اوراین کمک کند بر ترسهایش غلبه کند. تاریکی، اوراین را به ماجراجویی در تمام مکانهایی میبرد که باعث ترس او از تاریکی میشود؛ مثلاً زیر تخت یا زیرزمین و اوراین متوجه میشود این مکانها که تا به امروز برای او ترسناک بودهاند، میتوانند واقعاً سرگرمکننده هم باشند. در ادامه، تاریکی اوراین را به بیرون میبرد تا درباره صداهای وحشتناکی که او همیشه در شب میشنود، بیشتر بداند و اوراین نیز متوجه میشود این صداها اصلاً ترسناک نبودهاند. پس از آن، تاریکی، اوراین را با پنج دوستی که در شب همراه او هستند آشنا میکند.
این پنج دوست، بیخوابی و سروصدا که مسئول بیدار نگه داشتن مردم و سکوت و رویاهای شیرین و خواب آرام که متعهد هستند به همان مردم در خوابیدن کمک کنند، هستند. اوراین و تاریکی همراه دوستانشان به خانههای مردم میروند و خواب یا شببیداری آنها را تنظیم میکنند. اتفاقاتی که در طول شب رخ میدهد، اوراین و تاریکی و دوستی آنها را به چالش میکشد. در طول این سفر، اوراین شروع به مقابله با ترسهایش میکند. در این انیمیشن میبینیم که تاریکی و اوراین هر دو به دنبال غلبه بر اضطراب خود هستند. اوراین از اینکه دائماً در مدرسه در معرض قلدری دیگران قرار میگیرد خسته شده است و از تجربه همیشگی ترس و اضطراب، احساس ناتوانی میکند؛ تاریکی نیز از اینکه همه از او میترسند و نور و روشنایی را به او ترجیح میدهند مضطرب شده است و میترسد که دوستان شبانهاش روزی او را رها کنند و به نور ملحق شوند. اتفاقاً در میانه داستان، شرایطی رخ میدهد که نور بر تاریکی پیروز میشود و خواب و استراحت و تاریکی شب از مردم شهر دریغ میشود. پس از مدتی به دنبال مشکلاتی که از بیداری و نور همیشگی برای مردم پیش میآید، آنها متوجه اهمیت شب و تاریکی و عناصر خواب میشوند و مشتاق میشنود که تاریکی برگردد؛ اما حالا دیگر تنها راه برگشت تاریکی، به کودک این داستان، اوراین بستگی دارد.
اوراین برای پیداکردن دوستش، تاریکی، تلاش میکند و در این مسیر سعی میکند بر ترسهای قدیمیاش نیز غلبه کند. در قسمتهای پایانی این داستان به ستایش زیبایی شب پرداخته و تلاش میشود که در آن به اهمیت شب اشاره شود. درواقع با اینکه هدف ابتدایی انیمیشن، نمایش اهمیتِ جدیگرفتن ترس کودکان، از ترس و تاریکی است؛ اما در ادامه این انیمیشن، سعی میشود با نشاندادن دلیل اهمیت شب، کودکان به جای ترس از تاریکی، آن را بپذیرند و دوستش داشته باشند. اوراینِ داستانِ این انیمیشن نیز کمکم متوجه میشود همه زیبایی زندگی، به تضادهایی است که با خود همراه دارد؛ تاریکی در کنار روشنایی، سکوت در کنار صدا و رویا در کنار کابوس زیباست!
اوراین در نهایت با تاریکی و همه موجودات شب، دوست میشود و تاریکی یعنی همان ترسش را بغل میگیرد و به او میگوید: «تو دوست خوب من هستی»؛ به این معناست که ما و کودکانمان نیز میتوانیم روزی چیزی را که بیش از هر چیزی از آن میترسیدیم و فرار میکردیم به آغوش بکشیم و به بهترین دوستمان تبدیلش کنیم.
دوران کودکی پر از ترسهای پیچیده است؛ ترس از تاریکی ممکن است برای ما بزرگسالان خندهدار به نظر برسد؛ اما خیلی از کودکان هستند که از تاریکی میترسند و به همین دلیل در دوران کودکی، نمیتوانند تنها و در تاریکی بخوابند. انیمیشن «اوراین و تاریکی» به شیوه جذابی به این موضوع پرداخته و دنیای پر از ترس کودکان را به تصویر کشیده است. اوراین در شروع انیمیشن میگوید من یک انسان هستم و ترس، بخشی طبیعی از وجود من است و بعد از همان ابتدای انیمیشن، شما به سرعت با اوراین و ترسهایش آشنا میشوید. این معرفی سریع و جالب شخصیت، شما را به داستان جذب میکند و سادگی افکار بامزه اوراین، باعث میشود او، شخصیتی بسیار آشنا به نظر برسد و شما را به یاد کودکی خودتان بیندازد.
در این داستان، ترس از تاریکی در دختر اوراین نیز وجود دارد و اوراین در بزرگسالی سعی دارد با بیان داستان کودکی خود و روبهروشدن با ترس از تاریکی برای دخترش، ترس او را نیز کاهش دهد. او میتواند الگویی از چیرهشدن بر ترسها و مدیریت افکار اضطرابآور برای کودکان ما باشد. همچنین اگر کودکِ شما از تاریکی شب و تنهاماندن در اتاق هنگام خوابیدن، میترسد، تماشای این انیمیشن و خواندن کتاب «ویکی و تاریکی» فرصتی را فراهم میکند تا با کودکتان درباره ترسهای او صحبت و آنها را رفع کنید.
یکی از مهمترین اقدامات شخصیت اصلی این انیمیشن، پذیرفتن مشکل خود و تلاش برای رفع آن است. همانطور که میدانید همهچیز از زمانی آغاز میشود که ما انسانها شرایط خود را درک، مشکلات خود را شناسایی میکنیم و میپذیریم که باید شرایط را تغییر دهیم. در این انیمیشن نیز خانواده نقش پررنگ و مؤثری دارد. ارتباط خوب و صمیمانه پدر و فرزند در این داستان میتواند الگوی خوبی برای شما و فرزندانتان باشد. درست است که در این داستان، والدین اوراین حامی و مهربان هستند و بهخوبی با او همدلی میکنند؛ اما هیچچیز به اندازه روبهروشدن با ترسی که اوراین دارد، برای برطرفکردن مشکلش به او کمک نکرد. اگر شما نیز مایل هستید روحیه را در فرزندانتان تقویت کنید، میتوانید در کنار انیمیشن و کتابی که در این مطلب به معرفیشان پرداختیم، از کتاب «من شجاعت هستم» از مجموعه «من هستم» انتشارات مهرسا نیز استفاده کنید. در متن پشت جلد کتاب «من شجاعت هستم» آمده است: «شجاعت به معنای نترسبودن نیست؛ شجاعت واقعی یعنی روبهروشدن با چیزی که ما را میترساند. ما باید بتوانیم ترس را به یک فرصت و موقعیت رشد تبدیل کنیم؛ اینگونه است که میآموزیم چطور شجاعانه رفتارکنیم و اگر روزی شکست خوردیم، دوباره از جای خود برخیزیم و به مسیرمان ادامه دهیم.».
پیغام شما